Chori Saganensis – 1.09.2019 r..
W niedzielę, 1 września 2019 o godz. 16.00 odbędzie się w Żaganiu niezwykły koncert. W kościele p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny wystąpią soliści oraz Cappella Viridimontana (zespół specjalizujący się w wykonawstwie muzyki dawnej zgodnie z historyczną praktyką wykonawczą) pod dyrekcją Jerzego Markiewicza.
Chori Saganensis- przywracanie XVIII w. zabytków do życia muzycznego to projekt Zielonogórskiego Towarzystwa Śpiewaczego „Cantores”, realizowany we współpracy z Miastem Żagań i Polskim Radiem ,,Radio Zachód S.A” od 2014 r.W jego ramach, oprócz koncertów prezentujących kolejne dzieła, są wydawane także partytury, tworzące serię Thesaurus Chori Saganensis.
Dzisiejszy koncert zespołu Cappelli Viridimontana przywraca do życia muzycznego zabytki muzyki sakralnej ze zbiorów muzykaliów biblioteki klasztoru w Żaganiu pochodzących z XVIII w. W jego programie znalazły się utwory, które zostaną wykonane po raz pierwszy w Żaganiu od czasu kasaty zakonu w 1810 r.
Dominujące miejsce w programie koncertu zajmuje Masses in D minor Sigismunda Grabe, będąca pełnym cyklem mszalnym prezentującym charakterystyczne cechy dla tego typu dzieł z przełomu baroku i klasycyzmu.
To co ją odróżnia od innych mszy ze zbioru żagańskiego to bardzo poważny, wręcz żałobny charakter. Jednym z elementów , który to podkreśla jest dosyć rzadko stosowany przez kompozytorów zabieg dwukrotnego wykorzystania tego samego materiału muzycznego. Dotyczy to II Kyrie, którego tekst muzyczny jest użyty bez zmian w części Dona nobis pacem kończącej mszę.
Kyrie jako całość ma „klasyczny” trójdzielny kształt, natomiast Gloria jest podzielona na pięć odcinków a pozostałe części Credo, Sanctus i Agnus Dei nie odbiegają od stosowanych rozmiarów i zasad konstrukcji.
W programie koncertu znalazły się również dwie solowe arie J.A. Hasse. Pierwsza z nich aria sopranowa Ah quis me separabit, to kontrafaktura arii z opery Semiramide riconosciuta, druga z kolei aria basowa Majestas judicatur jest kontrafakturą arii z opery Leucippo . Kontrafaktury to świeckie kompozycje – w tym przypadku arie operowe- które opatrywano tekstem sakralnym przystosowując je do użytku kościelnego.
Obie arie przedziela bardzo dynamiczne i radosne Jubilate Deo – ofertorium Sigismunda Grabe.
Program zamyka anonimowe ofertorium Io victoria znane także pod tytułem Christus nostra gloria, które miało już swoją współczesną premierę w Żaganiu ale w znacznie mniejszej obsadzie wykonawczej.
Dzisiejsze wykonanie zostało przygotowane na podstawie zachowanych XVIII- wiecznych rękopisów , które są obecnie przechowywane w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego.
Program koncertu:
- Grabe- Masses in D minor
Kyrie- ( Kyrie- Christe- Kyrie)
Gloria –( Gloria-Domine Deus-Qui tollis- Quoniam- Cum sancto)
Credo- ( Credo- Et imcarnatus est- Et resurexit)
Sanctus- (Sanctus- Hosanna)
Agnus Dei- ( Agnus Dei- Dona nobis pacem)
J.A. Hasse- Aria Ah quis me separabit
- Grabe– Jubilate Deo
J.A. Hasse Aria Majestas judicatur
Anonim- Io victoria
Wykonawcy –
Cappella Viridimontana:
Jerzy Markiewicz – dyrygent
Instrumentaliści:
Marcin Suszycki- koncertmistrz,
Joanna Kreft, Katarzyna Kmieciak, Aleksandra Lesner, Mateusz Janus, Noemi Kuśnierz- skrzypce
Magdalena Borkowska- altówka
Tomasz Lisiecki- wiolonczela,
Alexander Goepfert- violone
Igor Cecocho, Aleksander Zalewski- clarini
Michał Kocot- pozytyw
Śpiewacy:
soliści
Joanna Klisowska-sopran, Marcin Liweń- kontratenor,
Maciej Gocman – tenor, Jerzy Butryn-bas
zespół
Dagmara Gorczycycka – Kołodziej, Klaudia Woźniak- soprany
Marcin Gadaliński, Piotr Kociniewski – kontratenory,
Piotr Gałek, Krzysztof Mroziński- tenory
Dominik Kujawa, Rafał Chalabala- basy
Cappella Viridimontana
Zespół istnieje od 1994 i ma w swoim dorobku wiele znaczących wykonań dzieł muzyki dawnej, która stanowi podstawową domenę jego artystycznej działalności.
Cappella Viridimontana ( do roku 2012 Cantores Viridimontani), to kameralny zespół wokalno- instrumentalny specjalizujący się w wykonawstwie muzyki baroku, utworzony przez Jerzego Markiewicza . W obecnym kształcie zespół zaistniał w roku 1994, występując oficjalnie po raz pierwszy podczas IV Zielonogórskiego Festiwalu Muzycznego a obecnie w skład zespołu wchodzą wybitni śpiewacy i instrumentaliści o uznanej renomie.
Zespół koncertuje w tej formie od 1999 roku, mając na swoim koncie bardzo wiele wykonań kantat i innych kompozycji Bacha, Telemanna i Haendla. Od roku 2015 zespół rozpoczął realizację projektu Chori Saganensis, koncentrując się na realizacji pierwszych współczesnych wykonań muzykaliów z żagańskiej biblioteki klasztoru augustianów
W ciągu blisko 25 letniej działalności zespół stopniowo zdobywał coraz większe uznanie w środowisku muzyków zajmujących się wykonawstwem muzyki dawnej, które zaowocowało współpracą z renomowanymi zespołami m.in. Concerto Polacco, Arte dei Suonatori, Concerto Grosso ( Berlin), Ensemble Auris ( Aachen) a także koncertami na renomowanych festiwalach w Polsce i za granicą (Francja, Belgia, Niemcy, Słowacja). Od stycznia 2000 roku zespół działa pod patronatem Radia Zachód, dla którego zrealizował wiele nagrań.
dr hab. Jerzy Markiewicz – absolwent Akademii Muzycznej w Poznaniu, laureat wielu prestiżowych międzynarodowych konkursów (m.in. Middlesborough, Arezzo, Tours). Od czasu stworzenia zespołu Cantores Viridimontani w roku 1994 swoją działalność artystyczną koncentruje na wykonawstwie muzyki dawnej. Jest założycielem i dyrygentem Collegium Viridimontanum – międzynarodowego zespołu muzyki dawnej. Od roku 2012 oba zespoły działają pod ujednoliconą nazwą Cappella Viridimontana Współpracuje z wieloma znakomitymi solistami. W latach 1990-2002 był pomysłodawcą i dyrektorem artystycznym Zielonogórskiego Festiwalu Muzycznego.
Jest profesorem Uniwersytetu Zielonogórskiego na Wydziale Artystycznym w Zakładzie Dyrygowania. W swoim dorobku posiada nagrania dla radiofonii duńskiej, niemieckiej, francuskiej i polskiej. Za swą działalność dwukrotnie nagradzany był nagrodą kulturalną miasta Zielona Góra a ostatnio został uhonorowany medalem Gloria Artis.
Sigismund Grabe (1731 – 1808) – kompozytor i intendent związany z klasztorem cystersów w Neuzelle. Nie wiadomo skąd pochodził – do Neuzelle przybył w r. 1746 jako 15-letni chłopak (prawdopodobnie, aby pobierać nauki w przyklasztornej szkole); został wtedy także muzykiem przyklasztornej orkiestry.
W nekrologu (z r. 1808) nazwany został „znanym kompozytorem” (możliwe, że – obok urzędu intendenta – sprawował jednocześnie w Neuzelle funkcję kapelmistrza). W Neuzelle zachowały się 3 niekompletne dzieła Grabego. W r. 1927 odnaleziono 7 jego utworów, w 1933 – dalsze 8, w 2011 – 9. Obecnie stworzona lista obejmuje 57 dzieł, głównie religijnych.